Salman Rushdie „Nóż. Rozważania po próbie zabójstwa”

Opowieść o bliskim spotkaniu ze śmiercią i wielkiej afirmacji życia

12 sierpnia 2022 roku – dziesięć lat po publikacji autobiografii Salmana Rushdiego zatytułowanej Joseph Anton – życie dopisało dramatyczny epilog do tamtej książki.

Na scenę amfiteatru w Chautauqua w stanie Nowy Jork w trakcie spotkania z autorem, który miał mówić m.in. o wolności słowa, wtargnął młody Amerykanin i zadał wybitnemu pisarzowi kilkanaście ciosów nożem. Dlaczego to zrobił? Czy motywem była fatwa z 1989 roku?

Rushdie z brutalną szczerością wraca w Nożu do wydarzeń tamtego dnia, a także do długiej rekonwalescencji, w której wspierali go żona Eliza, rodzina, armia lekarzy i fizjoterapeutów oraz czytelnicza społeczność z całego świata. W swych refleksjach na temat życia, miłości, sztuki, znajdowania w sobie siły, by się podnieść po stracie, w głęboko poruszający sposób przypomina nam, jak wielką moc ma słowo i że literatura potrafi znaleźć sens w tym, co niewyobrażalne.

Salman Rushdie urodził się w 1947 roku w Indiach. Od czternastego roku życia mieszkał w Wielkiej Brytanii, w roku 2000 przeprowadził się do Stanów Zjednoczonych. Jest absolwentem Cambridge. Zadebiutował w 1974 roku powieścią Grimus. Międzynarodową sławę przyniosły mu dopiero opublikowane w 1981 roku Dzieci północy, które zdobyły Nagrodę Bookera, a następnie w roku 1993 Bookera Bookerów i w roku 2008 Best of the Booker. Rushdie jest także laureatem wielu innych nagród literackich. W 1988 roku ukazały się Szatańskie wersety – jego najsłynniejsza powieść. Pisarz dwukrotnie gościł w Polsce – w roku 2006 i 2017. Królowa Elżbieta II nadała mu w 2007 roku szlachectwo.

12 sierpnia 2022 Salman Rushdie tuż przed wykładem, który miał wygłosić w Chautauqua Institution i który zamierzał poświęcić wolności słowa oraz Stanom Zjednoczonym jako bezpiecznemu schronieniu dla pisarzy przebywających na wygnaniu, został zaatakowany przez nożownika. W wyniku zamachu stracił wzrok w jednym oku i czucie w jednej ręce.